Rdza brunatna – jak ją rozpoznać?

Choroby grzybowe mogą powodować duże straty w obrębie uprawianych gatunków zbóż. W przypadku rozpoznania schorzenia należy podjąć odpowiednie działania, zwalczające porażenie. Czym charakteryzuje się choroba, dotykająca pszenżyto i pszenicę?

Opis choroby

Rdza brunatna wywoływana jest przez gatunek Puccinia reondita, pasożytujący na dwóch żywicielach roślinnych. Choroba zazwyczaj dotyka upraw w okresie przed żniwami, przez co nie powoduje ona dużych strat – ubytki nie przekraczają 10 procent. Ziarno z porażonej plantacji charakteryzuje się małą dorodnością, a otrzymywana z niego mąką ma słabą jakość i niewielką wartość wypiekową. Objawy choroby można zaobserwować jesienią. Zalicza się do nich ograniczony rozwój systemu korzeniowego oraz słabe krzewienie się zboża. Przed kwitnieniem choroba dotyka liścia flagowego, co prowadzi do obniżenia plonu. Po zimie pierwsze objawy rdzy brunatnej można zaobserwować w połowie czerwca lub maja. Na liściach pojawiają się chlorotyczne plamki, a w ich obrębie pomarańczowe uredinia, pylące urediniosporami. Eliptyczne skupiska mają zazwyczaj długość milimetra. W początkowej fazie występują one pod skórką liścia, która pod naporem tworzących się zarodników pęka. Przy dużym natężeniu rdzy uredinia tworzą tak duże skupiska, że elementy pędowe rośliny obumierają. W obrębie dolnej części zainfekowanego liścia powstają okrągłe lub eliptyczne telia, mogące formować się ponadto wzdłuż nerwów na źdźbłach.

Ochrona przed patogenem

Skuteczny zabieg, zapobiegający rdzy, obejmuje niszczenie samosiewów, zapewniających przetrwanie patogenu w okresie zimowym. Większość odmian pszenicy uprawnianych w Polsce jest podatna na chorobę, natomiast pszenżyto wykazuje dużą odporność na infekcję. Duże znaczenie ma zaprawianie nasion środkami o działaniu systemicznym. Zaleca się ponadto stosowanie fungicydów w początkowej fazie rozwoju zboża. Najbardziej skuteczne są środki, zawierające strobiluryny lub triazole. Znaleźć je można na stronie Syngenta.pl.

Na infekcje wywoływane przez grzyby narażonych jest wiele odmian zbóż. Warto więc pamiętać o przeprowadzaniu odpowiednich zabiegów, zabezpieczających rośliny przed atakami szkodliwych organizmów.