Pomnik Orląt Przemyskich
Wybierając się na krótki wyjazd w rejony podkarpackie, zachęcamy, aby podążać śladami historii. Znajduje się tam wiele atrakcji turystycznych oraz pomników, które warto odwiedzić i wspomnieć młodych wojowników, walczących o nasz naród. Jednym z nich jest Pomnik Orląt Przemyskich. Został wzniesiony w Przemyśle na cześć młodych, polskich obrońców miasta przed Ukraińcami i Rosjanami w latach 1918 – 1921. Uznawany jest on za najpiękniejszy pomnik znajdujący się w Przemyślu. Przy czym stanowi również symbol międzywojennego modernizmu. Pomnik jest otoczony płytami, na których zostały umieszczone tablice upamiętniające udział Przemyślan w walce o niepodległość Polski. Zanim jednak pomnik zyskał wygląd, który utrzymuje się do dnia dzisiejszego, przeszedł wcześniej wiele zniszczeń oraz modernizacji.
Historia powstania Pomnika Orląt Przemyskich
Pierwszy pomnik Orląt Przemyskich przedstawiał obelisk zrobiony w stylu modernistycznym, a przy nim umieszczono postać młodego obrońcy. Został on zaprojektowany przez Jana Turowskiego oraz profesora Józefa Starzyńskiego. Monument ten został odsłonięty 11 listopada 1938 roku na placu Konstytucji 3 Maja. Niestety w 1939 roku ukraińscy nacjonaliści w czasie okupacji niemieckiej, chcieli zniszczyć pomnik. Przeciwny jednak temu był Hahn niemiecki burmistrz miasta. Nacjonaliście jednak nie mogli się pogodzić z jego decyzją i wbrew jego zakazowi nocą z dnia 23 na 24 kwietnia 1940 roku poważnie uszkodzili pomnik. Następnie ze względu bezpieczeństwa, latem podjęto decyzję o jego rozbiorze.
Odbudowa pomnika – Przemyśl
W okresie komunistycznym podejmowano kilka prób odbudowy pomnika Orląt Przemyskich, niestety z przyczyn ideologicznych nigdy ich nie dokończono. Dopiero gdy zmieniono ustrój, pomnik udało się odbudować. W dniu 11 listopada 1989 roku poświęcono go i wmurowano kamień węgielny. Stanowił on część płyty ze starego pomnika, którą udało się zachować i ukryć przez jednego z mieszkańców Przemyśla. Odnowiony pomnik przemyski przedstawia posąg młodzieńca z bronią, który jest odwrócony w kierunku wschodnim. Umieszczony jest on na betonowym postumencie, obłożonym piaskowcem i zwieńczonym orłem. Widnieje nad nim napis, który brzmi: „Orlętom Przemyskim poległym za ojczyznę 1918 – 1921”. Monument ten został również odsłonięty 11 listopada, ale w roku 1994, przed Domem Robotniczym na Placu imienia Orląt Przemyskich. Pomnik otacza 8 tablic upamiętniających Polaków walczących o Ojczyznę, począwszy od powstania kościuszkowskiego, poprzez powstanie listopadowe i styczniowe. Tablice są między innymi poświęcone Orlętom Lwowskim, Szarym Szeregom, wojskom Korpusu Ochrony Pogranicza, a także żołnierzom biorącym udział w walkach na frontach II wojny światowej.
Pomniki Przemyśl
Odwiedzając Przemyśl oprócz Pomnika Orląt Przemyskich, jest też wiele innych podobnych zabytków, którym warto poświęcić trochę uwagi. Poniżej przedstawimy kilka innych równie interesujących pomników przemyskich.
- Pomnik Zesłańców Sybiru i ofiar Katynia, to niesamowite dzieło powstało, aby upamiętnić zesłanie Polaków na Syberię, cierpienie oficerów, policjantów i urzędników zamordowanych w Katyniu. Pomnik został położony przy Wybrzeżu Marszałka Józefa Piłsudskiego w pobliżu kładki pieszo – rowerowej. Jego odsłonięcie miało miejsce 22 czerwca 2016 roku. Warto zobaczyć tę pamiątkę i wspomnieć wszystkie ofiary.
- Pomnik Adama Mickiewicza w Przemyślu, to rzeźba, która również zasługuje na uwagę. Znajduje się na Placu Dominikańskim w Przemyślu, a jego autorem jest Tomasz Dykas. Został postawiony na cześć sprowadzenia ciała Adama Mickiewicza na Wawel, które miało miejsce w 1890 roku. Jego odsłonięcie nastąpiło 26 listopada 1891 roku.
- Pomnik Józefa Piłsudskiego, a dokładnie jego popiersie stoi u zbiegu ulic Wodnej i Mostowej w Przemyślu i powstało w 2002 roku. W czasach II Rzeczypospolitej istniały w tym mieście aż 3 popiersia Józefa Piłsudskiego. Jednak wszystkie zostały zniszczone w czasie II wojny światowej, gdy miasto było zarówno pod niemiecką jak i sowiecką okupacją.
Przedstawiliśmy tylko kilka pomników przemyskich, jednak można ich znaleźć zdecydowanie więcej. Każdy zasługuje na to, aby zatrzymać się przy nim choćby na chwilę.
